Konwencją w transporcie drogowym nazywamy akt prawny, mający specyficzny charakter i uchwalony przez Europejską Komisję Gospodarczą Organizacji Narodów Zjednoczonych w 1956 roku w szwajcarskiej Genewie. Na ten moment niemal każdy europejski kraj uznaje konwencję CMR, w tym wszystkie należące do Unii Europejskiej. Konwencja została wprowadzona z myślą o standaryzacji warunków oraz ujednoliceniu legislacyjnym zarobkowego transportu towarów.

W międzynarodowym transporcie drogowym wyróżnia się pięć głównych konwencji i umów. Poza CMR mowa tu o takich umowach jak:

Konwencja CMR – co to jest?

Konwencja CMR jest najważniejszą umową odnoszącą się do międzynarodowego transportu towarów. Forma tej konwencji polega na wypełnianiu listu przewozowego przy każdym transporcie. List przewozowy jest drukowany w 3 egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron umowy. Wymogiem jest, aby taki dokument został wypełniony przez nadawcę towaru, przewoźnika, a także odbiorcę, już po zakończonym przewozie. W momencie odebrania towaru, przewoźnik ponosi za nią odpowiedzialność. Wystawienie listu przewozowego CMR nie jest jednak obowiązkiem podczas przewozu ładunków między państwami. O istocie konwencji CMR świadczy to, że mimo braku przymusu, większość importerów i eksporterów decyduje się na wystawianie listu przewozowego. Bardzo ważną funkcją CMR jest fakt, że list przewozowy stanowi podstawę prawną przewozu, dodatkowo precyzując warunki i zobowiązania stron umowy. Jest również kluczowy dla odbiorcy, pomagając mu potwierdzić dostarczenie towaru oraz uzyskać szczegółowe dane o ładunku.

Co reguluje konwencja CMR?

W liście przewozowym zawarte są takie informacje, jak dane nadawcy oraz odbiorcy ładunku, a także przewoźnika. List przewozowy zawiera dokumentację przewozową, dane osobowe trzech stron umowy, wszelkie daty i dokładne adresy wydania oraz dostarczenia ładunku i co za tym idzie, ramy czasowe transportu. Poza tym list przewozowy zawiera dane odnoszące się do rodzaju przewożonego towaru, jego wagi brutto, a nawet sposobu pakowania.

Konwencja CMR ujednolica warunki umowy o przewóz drogowy towarów, zwraca uwagę na postępowanie w przypadku zagubienia palety, jej uszkodzenia lub opóźnień. Przewoźnik jest jednak chroniony w przypadkach, gdy zamówienie zostało naruszone jeszcze przed wydaniem go do transportu lub gdy wydanie zostało opóźnione nie z jego winy. Tryb reklamacji i skarg to jeden z ważniejszych punktów konwencji CMR.

Pojazdy ciężarowe przywożące ładunek

Czego nie reguluje międzynarodowa umowa CMR?

Przede wszystkim konwencja CMR nie odnosi się do transportu wewnątrzkrajowego. Świadcząc transport ciężarowy, którego trasa zaczyna się i kończy na terenie jednego państwa, umowa CMR nie znajduje zastosowania. Transport zwłok to kolejny przypadek, który nie jest obsługiwany za pomocą listu przewozowego. Międzynarodowy transport zwłok reguluje bowiem Umowa Strasburska z 1973 roku, a ważną rolę pełnią linie lotnicze oraz konsulat państwa, którego obywatelem był zmarły. Konwencja z założenia jest stosowana do celów przewozów komercyjnych, więc prywatne dostawy na niekomercyjny użytek nie są przez nią regulowane. Przewóz prywatnych rzeczy w zakresie zmiany miejsca zamieszkania, tak samo nie ma nic wspólnego z genewską konwencją. Zupełnie jak transport przesyłek pocztowych, który także jest wyłączony z zakresu regulacji konwencji. Przewozy pocztowe podlegają osobnym regulacjom międzynarodowym, takim jak te wprowadzone przez Światowy Związek Pocztowy. Jest to instytucja działająca w ramach Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Konwencja CMR – odpowiedzialność przewoźnika

Przewoźnik przed rozpoczęciem przewozu powinien przede wszystkim uzgodnić stan ładunku. Kierowca ciężarowy pracuje pod presją czasu z nierzadko wartościowymi ładunkami, więc tym bardziej istotne jest dokładne sprawdzenie danych sprzedającego oraz zbadanie towaru. Na podstawie listu przewozowego zgłaszane są wszelkie roszczenia odnośnie ładunku. Ryzyko ukarania mandatem podczas kontroli drogowej spoczywa na barkach kierowcy obsługującego przewóz międzynarodowy. Ewentualny brak listu przewozowego lub błędy w nim mogą być winą przewoźnika, ale również nadawcy towaru, który poświadczył nieprawdziwe dane. Kierowca może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej za świadomy brak zgłoszenia błędów w liście przewozowym. Ignorowanie szeregu danych występujących w liście przewozowym może doprowadzić do nieumyślnych błędów którejś ze stron umowy lub przykrych konsekwencji w postaci mandatu. Poza podaniem danych osobowych, szczegółów dotyczących czasu transportu i rodzaju zlecenia transportowego, ważnym jest zgłaszanie nawet najmniejszych usterek, czy też ubytków w towarze.

Czas na rozładunek według konwencji CMR

Konkretny czas na rozładunek nie jest z góry określony przez konwencję CMR.  Takie ustalenia leżą w gestii trzech stron umowy, więc bardzo ważne, aby zostały ustalone w rozsądny i przemyślany sposób. Rozładunek bywa czasochłonny, co może wynikać z braku dostępności odpowiednich wózków widłowych, operatorów lub niewystarczającej ilości miejsca magazynowego. Transport międzynarodowy charakteryzują inne standardy, aniżeli transport krajowy, zatem warto wziąć pod uwagę różnice w czasie rozładunku i sposobie pracy z nim.

Załadunek towaru według konwencji CMR

Warunki i czas załadunku towaru również są indywidualną kwestią konkretnego listu przewozowego. Konwencja nie określa ani czasu, ani sposobu załadunku towaru, który trafia później za granicę. Oczywiście list przewozowy powinien zawierać informacje o rodzaju ładunku, jego wadze oraz wielkości, objętości oraz liczbie sztuk. Za załadunek towaru odpowiada zwykle nadawca, tym bardziej jeśli jest wykonywany przez jego pracowników. Przewoźnik może naliczać opłaty za ponadprogramowe przestoje, które opóźniają jego pracę. Szczegółowe kary i opłaty za wydłużony czas załadunku określa prawo danego kraju, w którym odbywa się załadunek.

Uszkodzenie towaru w transporcie a konwencja CMR

Wszelkie wypadki i uszkodzenia w transporcie wynikające z winy przewoźnika zobowiązują go do zapłaty odszkodowania. Odszkodowanie to oblicza się według wartości towaru w miejscu i w okresie przyjęcia go do przewozu. W określonych przypadkach przewoźnik może być chroniony przez prawo. Mowa tutaj o zdarzeniach, gdy wina wynika z powodu osób uprawnionych, wadą własną towaru lub okolicznościami, których przewoźnik nie może uniknąć

Pojazd ciężarowy jadący przez tunel

Konwencja CMR – termin płatności

Terminem płatności według konwencji CMR jest dokonanie umowy, czyli wypełnienie listu przewozowego przez stronę odbierającą. Nie jest to dokładnie uregulowane w liście przewozowym, zatem terminem będzie dopiero zapis na fakturze, czyli najczęściej 7, 14, lub 30 dni od jej wystawienia. Warto zaznaczyć, że niektórzy przedsiębiorcy oferują jedynie przedpłaconą sprzedaż. Taka płatność w branży transportowej nosi nazwę kwoty zaliczenia. Jest to suma pieniędzy, którą przewoźnik lub firma transportowa pobiera od odbiorcy towaru przed rozpoczęciem przewozu. W takiej sytuacji przewoźnik dostarcza towar zagranicznemu nabywcy, ale wydaje go dopiero po uiszczeniu ustalonej kwoty.

Konwencja CMR – anulowanie zlecenia

W przypadku listu przewozowego CMR anulowanie zlecenia jest traktowane indywidualnie, ponieważ każdy przypadek może się różnić okolicznościami. Kwestie związane z anulowaniem zlecenia transportowego zazwyczaj są regulowane w umowach zawartych między przewoźnikiem a zleceniodawcą. Z uwagi na problemy, z jakimi mierzy się transport międzynarodowy, warto ubezpieczać swoje towary na wypadek oszustwa lub kradzieży.

Konwencja CMR – reklamacja transportowa

Konwencja CMR bierze pod uwagę kwestie reklamacji. Chodzi tu głównie o sytuacje związane z odpowiedzialnością przewoźnika za szkody, zaginięcie lub uszkodzenie towaru, a także opóźnienia w dostawie. Na uznanie reklamacji wpływa czas jej zgłoszenia. Każda reklamacja związana z uszkodzeniami wizualnymi musi zostać zgłoszona w momencie odbioru zamówienia. W konwencji CMR są ustalone limity odpowiedzialności przewoźnika, tak aby nie musiał on płacić milionowych odszkodowań.

Odszkodowanie za przestój w transporcie

Konwencja nie reguluje bezpośrednio kwestii odszkodowania za przestój. Umowy przewozowe powinny mieć zapisy mówiące o stawkach odszkodowania dla każdej godziny przestoju, zarówno z winy przewoźnika, jak i którejś ze stron. Przewoźnik, który jest ograniczony czasowo i to jego zadaniem jest dostarczenie towaru na czas, aby dopełnić zlecenia, jest chroniony prawem. Mowa tutaj o przypadkach, w których nie ma on wpływu na sytuacje wynikłe w trakcie transportu. Sytuacje, w których przewoźnik nie powinien zostać obciążony żadnymi kosztami, to opóźnienia wynikające z właściwości towaru, wskutek siły wyższej lub inne, niewywołane z winy przewoźnika.

Transport towarów ma miejsce wówczas, gdy przedsiębiorstwo lub osoba fizyczna świadcząca usługi transportowe dokonuje świadczenia na rzecz nabywcy, który zdecydował się na zakup usług przewozowych. Koncentrując się na koszcie takiej usługi, warto wziąć pod lupę wiele fluktuacji. Z pewnością popyt na usługi transportowe wzrasta w okresach wzmożonej aktywności turystycznej, czy chociażby przed świętami Bożego Narodzenia i Wielkanocnymi, kiedy kupujemy prezenty.

Samochód ciężarowy – stawka za kilometr

Stawka za kilometr przewozu towarów jest kompleksowo wyliczana i podparta analizami rynku, uwzględniającymi koszty paliwa, koszty ubezpieczeń, parkingów i opłat drogowych, koszty utrzymania floty transportowej oraz całość kosztów księgowych i nie tylko. Przedsiębiorca powinien dokonać precyzyjnych obliczeń, dzięki którym określi rentowność prowadzenia działalności i precyzyjne stawki. Uśrednione stawki spotykane w Polsce wynoszą  od 3 do 5 złotych za kilometr przebiegu z przewożonym ładunkiem. Są to jednak widełki, których nie normuje żadna ustawa, więc przedsiębiorcy mogą swobodnie podnosić ceny.

W kwestii transportu towarów samochodami ciężarowymi na stawkę wpływa objętość przewożonego towaru, a także jego waga. Oferty ładunków całopojazdowych FTL są droższe niż ładunki LTL, które zajmują jedynie część powierzchni załadunkowej. Decydując się na skorzystanie z transportu busem, cena powinna być jeszcze atrakcyjniejsza.

Kolejną zmienną jest niewątpliwie rodzaj ładunku, jaki potrzebujemy przewieźć. Im lżejszy ładunek, tym lżejszy pojazd, co oczywiście przekłada się na spalanie paliwa na trasie. W pewnym stopniu na ceny transportu ma także wpływ sytuacja polityczna na świecie. Ciągle trwający kryzys gospodarczy nasilił się poprzez atak Rosji na Ukrainę, co pośrednio wpłynęło na podwyżki cen w całej Europie.

Firmy spedycyjne zabezpieczają się przed wahaniami koniunktury i skokami cen za pomocą specjalnych dodatków frachtowych. Wyróżnić możemy dopłatę BAF (Bunker Adjustment Factor), która jest korektą paliwową, reagującą na zmieniające się ceny paliwa zasilającego pojazdy transportowe. Kolejną dopłatą, którą mogą zawrzeć w kontrakcie firmy spedycyjne, jest CAF (Currency Adjustment Factor), czyli korekta kursów walut. Jest to zabezpieczenie na wypadek dużych wahań na giełdzie pieniężnej. Przy pomocy CAF możemy obliczyć różnicę między kursem średnim a kursem aktualnym i ustalić pożądany koszt usługi.

Pewne kontrakty na transport towarów nie bazują bezpośrednio na kilometrach, ze względu na korzystanie z centrów przeładunkowych. Centra cross-dockingowe są często stosowane przy transporcie produktów pierwszej potrzeby oraz z krótką datą konsumpcji. Cross-docking polega na rozładunku towarów w centrum logistycznym, a następnie przeniesienie ich do pojazdów dostawczych obsługiwanych przez kierowców. Zdarzają się stawki ustalane na podstawie odległości od punktu odbioru lub ilości jednostek ładunkowych.

Ciężarówka jadąca późnym wieczorem po drodze.

Jaki VAT należy zapłacić za usługę transportową towarów?

Według polskiego prawa podatkowego usługa świadczenia transportu podlega opodatkowaniu VAT wysokości 23%. Transport krajowy odbywa się więc na znanych i przejrzystych zasadach opodatkowania. Wysokość stawki podatku od usług i towarów różni się, jeśli dokonujemy transportu wewnątrzwspólnotowego, czyli pomiędzy krajami wchodzącymi w skład Unii Europejskiej. Transport międzynarodowy opiera się wtedy na wspólnej polityce podatkowej krajów zrzeszonych. W przypadku transportów wewnątrz Unii reguły podatkowe są regulowane, a w przypadku transportu międzynarodowego do krajów spoza Unii podatek VAT jest zerowy. Często zastosowanie ma reguła tak zwanego odwrotnego obciążenia, kiedy to obowiązek rozliczenia VAT przenosi się z nabywcy na sprzedawcę. Głównym czynnikiem wpływającym na wysokości kwot podatku od transportu są więc kierunki naszych podróży. Stawki Europejskie bywają zaskakująco rozbieżne. Najkorzystniejszy dla zleceniobiorcy jest Luksemburg, który oferuję bowiem stawkę 17% VAT. W tym samym momencie za transport dla firmy węgierskiej zapłacimy aż 27% podatku od usług i towarów.

Czy koszt transportu zwiększa wartość towaru?

Różnic w kwestii kosztów transportu towarów należy rozpatrywać, uwzględniając łańcuch dostaw. Jeśli przedsiębiorstwo sprzedające towary nie produkuje ich na miejscu sprzedaży, wtedy koszty transportu z punktu widzenia przedsiębiorcy zwykle nie wpływa na wartość samego towaru. Jest to zwykle koszt dla końcowego nabywcy usługi. Z punktu widzenia klienta końcowego cena może być zależna od miejsca i sposobu transportu towaru. Im większe koszty sprowadzenia produktu, tym wyższą cenę należałoby ustalić za dany produkt.

W przypadku transportu towaru za pośrednictwem firm transportowych lub innych, firmy obierają różne taktyki. Często stosowana jest kwota graniczna, powyżej której dostawa odbywa się na koszt sprzedawcy. Przy małych wydatkach, zwykle to klient końcowy pokrywa koszty transportu towarów, wtedy rzeczywiście sposób transportu wpływa na cenę kupowanego towaru.

Dwie ciężarówki jadące drogą podczas ładnej, słonecznej pogody.

Ile kosztuje kilometr transportu?

Koszty per kilometr transportu ładunków są zależne od wielu czynników. Małe pojazdy dostawcze do 3,5 tony potrafią kosztować nawet dwukrotnie mniej, aniżeli pojazdy z naczepą do 24 ton. Kolejną zmienną jest rodzaj drogi, którą pojazd zamierza pokonać. W przypadkach dróg płatnych będzie to większy koszt, tak samo jeśli wybierzemy transport ekspresowy. Kolejno na cenę może wpłynąć transport w warunkach chłodniczych oraz koszt paliwa na konkretnej trasie. Aby uzyskać dokładniejszą wycenę, zazwyczaj potrzebna jest gruntowna analiza konkretnej trasy, rodzaju ładunku oraz specyficznych wymagań logistycznych.

Jakie są stawki za transport międzynarodowy?

Stawki za transport wewnątrz Unii Europejskiej opiewają w granicach między

3 PLN a 8 PLN za kilometr transportu, natomiast poza granicami Unii koszt będzie wynosić więcej, ze względu na konieczność opłacenia cła, opłat granicznych oraz pokonania często po prostu dłużej trasy. Pamiętajmy jednak o stawkach podatku VAT w Unii i poza nią. Jeśli chodzi za to o transport międzynarodowy, czyli wykraczający poza strefę Unii Europejskiej, istnieje możliwość skorzystania ze stawki zerowej. Jest to całkowite zwolnienie z podatku VAT. Jeśli usługobiorca znajduje się poza Unią i nie dotyczą go wspólne unijne przepisy, to stawka podatku wyniesie zero złotych. Takie zwolnienie ma również zastosowanie poza Europą.

Co to jest strefa czystego transportu?

W dobie rosnących możliwości w kwestii elektromobilności Europa stara się reagować na problem zanieczyszczania środowiska. Jednym z rozwiązań mających na celu poprawę otaczającego nas powietrza, a co za tym idzie jakości życia mieszkańców, są właśnie strefy czystego transportu. Stworzenie specjalnych stref to sposób radzenia sobie z emisją do atmosfery tlenku azotu i dwutlenku węgla, które to pierwiastki uczestniczą w efekcie cieplarnianym i zwiększaniu dziury ozonowej. Temat ten nie jest pomysłem z polskiego podwórka, jednak od kilku lat polaryzuje nasze społeczeństwo. W Berlinie strefa czystego transportu funkcjonuje od 2008 roku. Kategoryzuje ona pojazdy z silnikami spalinowymi według europejskiej normy spalin.

Ustawa o zmianie ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych oraz niektórych innych ustaw z 2021 roku wprowadziła pewne zmiany w prawie i uświadomiła Polaków w kwestii realności problemu zanieczyszczenia powietrza.  Plany wyznaczenia stref czystego transportu w kilku polskich miastach wydają się coraz bliższe faktycznej realizacji. Wybór miast jest podyktowany wskazaniami Komisji Europejskiej. Warszawa, Kraków, Wrocław i Poznań to miasta, gdzie normy jakości powietrza są notorycznie przekraczane i te miejscowości powinny  wdrożyć zaawansowane środki walki z tą sytuacją.

Jeszcze kilka lat temu co trzeci samochód w naszym kraju posiadał wysokoprężny silnik Diesla. Wiele z tych samochodów pochodziło z poprzedniego wieku, a co za tym idzie, spełniało przestarzałe normy emisji spalin. Główny Inspektorat Ochrony Środowiska odpowiada za monitorowanie dopuszczalnego średniorocznego poziomu dwutlenku azotu. Pomimo że miast, które przekraczają normy, jest więcej, w pierwszej kolejności problem postanowiono rozwiązać w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu oraz Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Obowiązek obejmie w niedalekiej przyszłości również transport zbiorowy, w formie zeroemisyjnych autobusów w każdym mieście powyżej 100 000 mieszkańców.

Ciężarówka jadąca autostradą na tle zachodzącego słońca.

Kto może wjechać do strefy czystego transportu?

Warunki wjazdu pojazdem z silnikiem spalinowym do wydzielonych stref czystego transportu są różne dla konkretnych europejskich miast. Metropolie jak Berlin, który ze stref korzysta już od ponad 15 lat, będą miały surowsze warunki wjazdu, niż ta krakowska, której wprowadzenie zostało niedawno przesunięte o kolejny rok. Póki strefy nie zostaną oficjalnie wprowadzone, nie ma większego sensu rozprawianie o konkretnych obostrzeniach miast, czy dzielnic.

Wiedza, która na przeddzień wprowadzenia stref czystego transportu w Polskich miastach wydaje się istotna, to znajomość klasyfikacji europejskich norm emisji spalin EURO.

Norma emisji spalin EURO 1 funkcjonuje w Unii Europejskiej od 1993 roku. Dotyczyła samochodów osobowych oraz lekkich pojazdów użytkowych, wprowadzając ograniczenia emisji tlenków węgla, tlenków azotu oraz węglowodorów. Kolejną normą jest EURO 2, wprowadzone w życie 4 lata później, a jej bardziej restrykcyjne wymagania mówiły o jeszcze mniejszej emisji tlenku węgla. Kolejne normy wchodziły w życie już w XXI wieku. Obecnie funkcjonującą normą jest EURO 6, lecz w 2024 roku Rada Europejska przyjęła rozporządzenie dotyczące EURO 7. Nowa norma mówi o bardziej restrykcyjnych ograniczeniach dla emisji cząstek stałych PM10 i emisji klocków hamulcowych i opon. Prawo wejdzie w życie po 20 dniach od publikacji w Dzienniku Urzędowym, z okresem przejściowym wynoszącym 30 miesięcy dla nowych samochodów osobowych i dostawczych oraz 60 miesięcy dla autobusów i ciężarówek. Ponadto norma wprowadza paszport środowiskowy pojazdu, który zawiera informacje o emisji zanieczyszczeń, emisji CO2, zużyciu paliwa. Nowe rozporządzanie określa reguły zużycia energii elektrycznej, zasięgu elektrycznego oraz trwałości akumulatora w pojazdach zasilanych energią elektryczną, które od kilku lat podbijają europejski rynek.

Gdzie kupić naklejkę do strefy czystego transportu?

Samochody mogące wyjątkowo wjechać do strefy czystego transportu oznacza się specjalnymi naklejkami. Jeśli nie jesteś pewien, czy Twój pojazd spełnia wymogi strefy, możesz sprawdzić to na stronie internetowej.

Każdy kierowca, który nie spełnia wymagań SCT, a obejmuje go wykluczenie z zakazu, powinien wyposażyć się w naklejkę u wójta, burmistrza lub prezydenta miasta za drobną opłatą. Odpowiednio opisaną naklejkę przykleja się w lewym dolnym rogu przedniej szyby samochodu. Oznaczenia na naklejce mówią o roku produkcji pojazdu, rodzaju paliwa oraz mieście, na które zostało wydane zezwolenie.

Ciężarówka poruszająca się z dużą prędkością po autostradzie podczas ładnej pogody późnym popołudniem.

Strefy czystego transportu w Polsce

W Polsce znajduje się kilka stref czystego transportu. Poniżej prezentujemy 4 strefy wraz z najważniejszymi informacjami na ich temat.

Strefa czystego transportu w Warszawie

Warszawa wspólnie z Krakowem podejmuje najbardziej zaawansowane działania w kwestiach czystego transportu. Rada Warszawy zdecydowała, że ułamek najstarszych samochodów produkuje tak wiele zanieczyszczeń, że to odpowiedni moment, aby wyłączyć dla tych pojazdów ścisłe centrum stolicy. Warszawiacy dodatkowe informacje mogą wyszukać pod adresem um.warszawa.pl/SCT. Na oficjalnym portalu miasta stołecznego znajdziemy informację, że od 1 lipca 2024 roku w ścisłym centrum Warszawy zaczęła działać już strefa czystego transportu.

Strefa czystego transportu w Krakowie

Władze Krakowa zareagowały i wprowadziły w życie strefy czystego transportu w  podobnym momencie co Warszawa. Różnicą między stolicami Mazowsza i Małopolski jest jednak wielkość i zakres strefy. Kraków bowiem objął SCT wszystkie ulice w obrębie administracyjnym miasta z wyjątkiem kilku dróg tranzytowych. Póki co do Krakowa nie wjadą samochody z silnikiem diesla wyprodukowane przed 1997 rokiem oraz samochody benzynowe, jeśli pochodzą sprzed 1993 roku. Kierowcy kilkunastoletnich diesli powinni jednak zastanowić się nad kupnem nowego samochodu, ponieważ w planach Krakowa jest wprowadzenie w 2026 roku kolejnych norm, które będą zakazywać wjazdu samochodów z silnikami wysokoprężnymi sprzed 2011 roku.

Strefa czystego transportu we Wrocławiu

Na wrocławską strefę czystego transportu trzeba będzie jeszcze poczekać. Rada Miasta co prawda wyznaczyła granice 6% powierzchni centrum Wrocławia, które ma zostać objęte strefą, jednak żadne decyzje nie zapadły. Strefa czystego transportu w stolicy Dolnego Śląska ma zostać wprowadzona w 2025 roku.

Strefa czystego transportu w Poznaniu

Jeśli chodzi o największe miasto Wielkopolski, na ten moment nie są prowadzone żadne działania wskazujące na to, że w najbliższych miesiącach zostanie tam wprowadzona strefa czystego transportu. Oczywiście w długofalowych planach miasto uwzględnia rozwiązania poprawiające elektromobilność, jednak w 2024 roku skupia się na innych problemach. Jeśli w kolejnych latach Rada Poznania uchwali strefę, poznaniacy mogą się spodziewać obostrzeń w okolicach Starego Miasta, Jeżyc, Wildy i Łazarza.

Czym jest karta kierowcy?

Każdy kierowca, który przemieszcza się pojazdem o masie powyżej 3,5 tony posiadającym tachograf cyfrowy, musi być wyposażony w kartę kierowcy.

Karta jest wymogiem obowiązującym w Unii Europejskiej również jeśli pojazd jest przeznaczony do przewozu co najmniej 9 osób, wliczając w to kierującego. Mówi o tym Rozporządzenie Parlamentu i Rady UE nr 165/2014 o stosowaniu urządzeń rejestrujących w transporcie drogowym. W Polsce karta kierowcy wydawana jest przez Polską Wytwórnię Papierów Wartościowych i ma zastosowanie głównie w przewozach osób oraz towarów. Dokument zawiera między innymi podstawowe dane kierowcy, takie jak imię i nazwisko, numer PESEL, numer prawa jazdy, zdjęcie oraz podpis. Jest to jeden z najważniejszych dokumentów dla określonej grupy kierowców, drugi po prawie jazdy. Głównym zadaniem tego dokumentu jest rejestracja i kontrola czasu i parametrów pracy kierowcy oraz jej ewidencja. Karta kierowcy jest wydawana na nazwisko, a każdemu kierowcy przysługuje maksymalnie jeden egzemplarz. Karty nie można przekazać ani odsprzedać.

Jak wyrobić kartę kierowcy?

Aby wyrobić kartę kierowcy, należy przejść przez cały proces administracyjny, rozpoczynając od złożenia wszystkich niezbędnych dokumentów i kończąc na uiszczeniu odpowiedniej opłaty za wydanie karty. Poniżej tłumaczymy, jak załatwić wszystkie formalności.

Karta kierowcy – co jest potrzebne?

Planując transport towarów, musimy wiedzieć, jakie formalności będą nam potrzebne do wyrobienia karty kierowcy. Pierwszym dokumentem będą badania lekarskie, potwierdzające zdolność do prowadzenia pojazdów. Takie badania powinno się wykonać w ośrodku medycyny pracy. Ubiegający się o kartę kierowcy ma obowiązek dołączyć także wniosek zawierający nasze dane osobowe, zdjęcie oraz skan prawa jazdy, jeśli było ono wydane w innym kraju niż Polska.

Gdzie wyrobić kartę kierowcy?

W celu wyrobienia karty kierowcy należy zgłosić się do odpowiedniego organu. Instytucje odpowiadające za wydawanie tych dokumentów mogą się różnić w każdym kraju członkowskim Unii Europejskiej. Chcąc wyrobić taki dokument w Polsce, powinno się wejść na stronę internetową Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych i znaleźć odpowiednie wnioski. Złożenie wniosku odbywa się zdalnie lub osobiście na poczcie.

Wniosek o kartę kierowcy – jak go złożyć?

Aby przyspieszyć proces, zalecane jest, by wypełnić wniosek online, używając kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Można oczywiście również wydrukować wniosek, a następnie wypełnić i wysłać tradycyjną pocztą. Wniosek powinien uwzględniać zdjęcie przedstawiające twarz kierowcy, o wymiarach 3,5mm x 4,5mm. Dodatkowo niezbędne do pozytywnego rozpatrzenia wniosku będą: uzasadnienie powodu jego złożenia, dane wnioskodawcy oraz podpis. Ważne jest, aby do wniosku dołączyć także poświadczenie o ważnym prawie jazdy, stałym miejscu zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz miejscu zatrudnienia wnioskodawcy.

Kierowca ciężarówki siedzący wewnątrz pojazdu

Ile kosztuje karta kierowcy?

Wnioskując o przyznanie karty kierowcy, należy uiścić opłatę wysokości 172,20 złotych. Opłata w tej wysokości obowiązuje w 2024 roku, lecz w przyszłości może ulec zmianie.

Ile się czeka na kartę kierowcy?

Karta kierowcy to plastikowa karta, a proces jej wydawania trwa od kilku dni do maksymalnie 30 dni roboczych. Na kartę czeka się nawet 3 tygodnie dłużej, jeśli wniosek był składany na poczcie. Elektroniczny wniosek powinien być zweryfikowany w przeciągu tygodnia od złożenia wniosku. Cały proces jest zależny od trybu pracy konkretnego urzędu. Ważne, żeby złożony przez nas dokument posiadał wszystkie niezbędne oświadczenia i dane, co na pewno usprawni proces weryfikacji.

Jak sprawdzić, czy karta kierowcy jest gotowa?

Aby zweryfikować status naszego wniosku, należy zarejestrować się na stronie internetowej Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych, podać swój PESEL i opcjonalnie numer NIP. Wszelkie informacje odnośnie statusu karty kierowcy i czasu oczekiwania będzie można sprawdzić właśnie pod adresem Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Po otrzymaniu karty możemy zacząć realizować transport krajowy i transport międzynarodowy.

Na jaki okres wydawana jest karta kierowcy?

Karta kierowcy nie jest dokumentem dożywotnim i jest wydawana na określony czas, który różni się w zależności od kraju i przepisów lokalnych. W Polsce oraz w większości innych krajów karty kierowcy są wydawane na okres 5 lat. Po upływie tego czasu konieczne jest odnowienie karty kierowcy poprzez przedstawienie odpowiednich dokumentów i opłacenie stosownej opłaty.

Ponadto warto pamiętać, że obowiązujący okres ważności nie może być dłuższy od okresu ważności prawa jazdy. Dlatego też, jeśli korzystamy z czasowego prawa jazdy lub ograniczonego poprzez konieczność wykonywania badań lekarskich, może okazać się, że w takim przypadku karta kierowcy będzie obowiązywać nieco krócej.

Jak odnowić kartę kierowcy?

Okres ważności karty wynosi 5 lat lub do końca ważności prawa jazdy. Jeżeli nasze prawo jazdy traci swoją ważność przed upływem tego okresu, powinniśmy przedłużyć ważność obu dokumentów. Chcąc przedłużyć ważność karty kierowcy, należy złożyć wniosek w formie papierowej lub elektronicznej do Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych. Najważniejszą kwestią w przypadku przedłużania ważności karty jest terminowość. Wniosek musi trafić do instytucji państwowej nie później niż 60 dni przed upływem ważności aktualnej karty. Do wniosku o przedłużenie ważności karty kierowcy, tak jak w przypadku wydania jej po raz pierwszy, należy dołączyć stosowne dokumenty. Mowa tutaj o odpowiedniej wielkości zdjęcia, kserokopii prawa jazdy i dowodzie uiszczenia wpłaty. Pamiętajmy również, że wniosek musi być składany przez kierowcę. Pracodawca nie może wnioskować o przedłużenie karty dla zatrudnianego pracownika.

Zadowolony kierowca stojący z założonymi rękoma przed swoją czerwoną ciężarówką.

Zgubiona karta kierowcy – co robić?

Pamiętajmy, że za posługiwanie się cudzą kartą kierowcy grozi nam mandat do 3000 złotych. W przypadku takiego naruszenia prawa, kara może dotknąć także przedsiębiorstwa, jakie reprezentuje kierowca. Taka sama kara finansowa obowiązuje za posługiwanie się więcej niż jedną kartą kierowcy.

Karta kierowcy jest więc niezbędnym dokumentem dla osób prowadzących pojazdy wyposażone w tachograf cyfrowy. Umożliwia rejestrację danych o pracy kierowcy do wglądu dla niego samego, ale również pracodawcy. Karta kierowcy zapewnia więc bezpieczeństwo i normuje czas pracy i odpoczynku kierującego pojazdem. Proces wyrobienia i przedłużenia ważności karty jest stosunkowo łatwy, a jej posiadanie jest wymagane przez prawo unijne.

Jeżeli posiadasz ważną kartę kierowcy, własny tabor i poszukujesz stałych zleceń, to dobrze trafiłeś! W M&W Spedition realizujemy transport różnych ładunków i jesteśmy otwarci na współpracę z przewoźnikami. Skontaktuj się z nami i poznaj warunki współpracy z naszą spedycją!

FTL – co to znaczy i czym jest ten rodzaj transportu?

FTL to termin pochodzący z branży transportowej i spedycyjnej. Skrót ten tworzą 3 amerykańskie słowa – Full Truck Load.  Ładunki FTL to ładunki całopojazdowe, czyli takie, które wykorzystują pełną ładowność naczepy ciężarówki lub samochodu dostawczego. Transport FTL jest powszechnie stosowany w przypadku większych przewozów, które wymagają zwiększonej ładowności ciężarówki. W transportach tego typu fracht jest jednolity, więc nie istnieje ryzyko ich pomieszania czy zgubienia.

Czym jest transport LTL?

Transport LTL wział swoją nazwę od angielskich słów Less Truck Load. Takie przewozy są zdecydowanie mniejsze gabarytowo niż transport FTL i charakteryzują się tym, że łączą dostawy różnych nadawców. Tego rodzaju transport dedykowany jest mniejszym ładunkom i różnym adresom dostawy. Głównymi różnicami między LTL i FTL jest po prostu wielkość załadunku. Jest to jednak spore uproszczenie, ponieważ specyfika tych dwóch rodzajów mocno się różni, na co wpływa właśnie procent zapełnienia naczepy bądź przestrzeni ładunkowej.

FTL – ile to palet?

Liczba palet w transporcie całopojazdowym jest uzależniona od wielkości przestrzeni ładunkowej. Samochody ciężarowe mają zwykle 13,6 metra długości załadunkowej, co przekłada się na 33 europalety. Więcej powierzchni oferują zestawy ciężarowe, które są w stanie pomieścić nawet 38 europalet w swoich naczepach. Ciężarówki pozbawione naczep, które z powodzeniem wykonują transporty FTL, pomieszczą kilkanaście palet, a samochody dostawcze do 3,5 tony maksymalnie 10. Pamiętajmy, że pojemność samochodów dostawczych to nie tylko długość i szerokość. Bardzo istotna jest także waga transportowanego towaru. Naczepa Tira ma inne limity wagowe niż samochód dostawczy i warto o tym pamiętać.

Ciężarówka z transportem ltl podróżująca nocą

Zalety i wady transportu FTL i LTL

Decyzję, który typ transportu będzie lepszy dla Twojego ładunku warto podjąć, kierując się następującymi kryteriami:

Transport LTL czy FTL?

Oba rodzaje transportu towarów będą lepsze dla konkretnej jednostki. Warto zapoznać się ze specyfiką danego przewozu i wziąć pod uwagę własne potrzeby. Zadając sobie pytania, czy ogranicza nas czas, czy zależy nam na specjalnej ochronie naszego ładunku, łatwiej będzie nam podjąć tę niełatwą decyzję.

Transport LTL to opłacalne rozwiązanie, które zapewnia przedsiębiorstwom znaczne oszczędności. Dzieląc się kosztami transportu, zamawiający mogą znacznie obniżyć koszty przewozu. Zamiast płacić za cały ładunek ciężarówki, klienci płacą wyłącznie za miejsce i wagę towaru. To sprawia, że ​​jest to dużo bardziej ekonomiczny wybór dla firm, których towary mieszczą się pomiędzy możliwościami przewoźników a ładunkami całopojazdowymi, co pozwala uniknąć nadmiernych wydatków.

Klienci podejmujący decyzję, który z transportów wybrać, powinni pamiętać, że LTL jest zwykle wydajniejszą i tańszą opcją w przypadku transportu mniejszych ładunków, do maksymalnie 20 palet. Mając dużo więcej towaru do przewiezienia w jedno miejsce lub decydując się na wykup ciężarówki na wyłączność, przewoźnik FTL będzie bardziej wydajnym i opłacalnym wyborem. Optymalna i spójna strategia pozwoli Twojej firmie zarządzać dostawami w jak najlepszy sposób.

Co to jest licencja transportowa?

Licencja transportowa jest potrzebna do legalnego świadczenia usług przez firmę transportową. Licencja jest wymagana niezależnie od tego czy dany podmiot zajmuje się przewozem rzeczy, czy osób. Pozwolenie w formie licencji przyznaje Główny Inspektor Transportu Drogowego lub inny określony w ustawie organ samorządu terytorialnego, uprawniający do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego. Prawo o transporcie drogowym mówi o dwóch typach licencji: na transport krajowy oraz na transport międzynarodowy. Ta druga licencja uprawnia jednak do wykonywania przewozów w obrębie własnego kraju. Licencja krajowa wydawana jest na okres od 2 do 50 lat, natomiast wspólnotowa maksymalnie na okres 10 lat.

Kiedy potrzebna jest licencja na transport drogowy?

Ustawa o transporcie drogowym obejmuje obowiązkiem posiadania licencji na transport drogowy przedsiębiorców przewożących towary o łącznej masie ponad 3,5 tony w transporcie krajowym i ponad 2,5 tony w transporcie międzynarodowym lub przewożących ludzi w ramach działalności przedsiębiorczej. Jeśli pojazd przedsiębiorcy nie przekracza 2,5 tony w przypadku transportu wspólnotowego lub 3,5 tony w przypadku transportu wewnątrz kraju nie ma potrzeby posiadania licencji. Polskie prawo wymaga również pozwolenia na przewozy własne wewnątrz działalności, które są uwzględnione pod innym kodem PKD, nie jako główna działalność firmy. W takim przypadku przedsiębiorca musi wyrobić zaświadczenie na przewozy na potrzeby własne, wydawane przez Starostwo dla transportu krajowego lub przez Główny Inspektorat Transportu Drogowego dla transportu wspólnotowego.

Jak uzyskać licencję transportową?

Jakie dokumenty są potrzebne do uzyskania licencji transportowej międzynarodowej?

Aby uzyskać licencję transportową, należy złożyć wniosek w Głównym Inspektoracie Transportu Drogowego. Oczywiście można to zrobić osobiście, ale istnieje również możliwość złożenia wniosku poprzez internet. Jeśli będziesz świadczył usługi wyłącznie w kraju, wystarczy udać się do Starostwa Powiatowego. Wnioskując o licencję transportową, będziesz potrzebował certyfikatu kompetencji zawodowych. Taki dokument jest wymagany od przynajmniej jednej osoby zarządzającej firmą transportową. Co zrobić, by uzyskać taki dokument? Należy zdać egzamin państwowy złożony z dwóch części – teoretycznej i problemowej.

Poza tym do wniosku należy dołączyć stosowne dokumenty. Pierwszym z nich jest oświadczenie o zabezpieczeniu finansowym. Istnieją dwie drogi, aby wykazać swoje zabezpieczenie finansowe, potrzebne do złożenia wniosku o licencję transportową. Przedsiębiorcy mogą wykazać zdolność finansową, która powinna wynosić kilkadziesiąt tysięcy złotych w przypadku rejestracji pierwszego pojazdu transportowego. Zdolność można także wykazać poprzez wykup specjalnej polisy, czyli ubezpieczenia do licencji transportowej.

Aby uzyskać licencję transportową, potrzebne Ci będzie również oświadczenie o dobrej reputacji. Dokument ten jest wymagany przez Główny Inspektorat Transportu Drogowego. Podpisując się na takim dokumencie, poświadczasz, że nie zostałeś ukarany prawomocnym wyrokiem sądu za skarbowe i podatkowe przestępstwa oraz wszelkie umyślne przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu, wiarygodności dokumentów, środowisku lub warunkom płacy i pracy.

Jeśli udało Ci się zgromadzić wyżej wymienione dokumenty, w złożonym wniosku wskaż także okres obowiązywania licencji. Opcje są dwie, do okresu 5 lat lub między 5 a 10 lat. Obowiązkowe jest również załączenie do wniosku wykazu pojazdów, potwierdzenie uiszczenia opłat oraz wyżej wymienione dokumenty.

Ile kosztuje licencja na transport międzynarodowy?

Całkowity koszt licencji różni się w zależności od czasu jej obowiązywania i typu deklarowanego przewozu. Najkrótsza dostępna licencja na transport towarów (do 5 lat) generuje koszty rzędu 4000 złotych plus 440 złotych za każdy zgłaszany samochód. Licencja transportowa na okres do 10 lat to koszt 8000 złotych plus 880 złotych za każdy zgłoszony pojazd. Mowa tutaj o przewozie towarów. W przypadku uzyskania licencji warto pamiętać również o indywidualnych kosztach leasingu pojazdu, jeśli się na taki decydujemy.

Ile trzeba czekać na decyzję?

Aby nie tracić czasu, warto poważnie podejść do tematu składania wniosków i kompletowania dokumentów, ponieważ proces może trochę potrwać. Nawet jeśli przygotowując się do egzaminu państwowego, równocześnie załatwiamy dokumenty odnośnie reputacji i zabezpieczenie finansowe, do trwania całego procesu możemy doliczyć kolejne kilkanaście dni. Z reguły licencja zostaje wydana w terminie zbliżonym do dwóch tygodni, jednak maksymalnie weryfikacja może potrwać nawet miesiąc. Biorąc pod uwagę całą procedurę związaną ze zdawaniem testu i załatwianiem oświadczeń, proces ten nie należy do najkrótszych i najłatwiejszych.

Zaparkowane ciężarówki na postoju widoczne z lotu ptaka

 

Kto może uzyskać licencję na transport międzynarodowy?

O licencję transportową może wnioskować każda osoba fizyczna lub prawna, która spełnia określone warunki. Wnioskodawca musi przede wszystkim posiadać certyfikat kompetencji zawodowych, a precyzyjnie mówiąc, przynajmniej jedna osoba zarządzająca firmą transportową musi okazać takowy dokument. Kolejnym warunkiem uzyskania pozytywnej odpowiedzi na wniosek jest reputacja, czyli niekaralność w obszarach podatkowych i bezpieczeństwa, wiarygodności dokumentów, środowiska lub warunków płacy i pracy. Klarowna i bezpieczna sytuacja finansowa to kolejny czynnik zbliżający wnioskodawcę do pozytywnej weryfikacji. Oczywiście każdy, kto składa wniosek o licencję transportową, powinien posiadać pojazdy dopuszczone do ruchu. Jeśli wnioskujemy o wydanie licencji w Polsce, działalność obowiązkowo musi być zarejestrowana w naszym kraju.

Czy użyczenie licencji transportowej jest możliwe?

Ustawa o transporcie drogowym surowo zabrania użyczania licencji transportowej. Jeśli odpowiedni organ dowie się o wykonywaniu czynności przewozowych bez odpowiedniej licencji, konsekwencje mogą być dotkliwe. Za świadczenie usług przewozu osób lub towarów bez aktualnej bądź jakiejkolwiek licencji, grozi odebranie prawa do wykonywania zawodu przewoźnika. Pamiętajmy, że licencja jest wydawana na przedstawiciela firmy, więc jest przypisana do konkretnego przedsiębiorstwa. Określone warunki przyznawania licencji transportowej wpływają na jej unikalność, stąd surowo zabronione jest dzielenie się czy użyczanie bądź odsprzedaż takich praw. Przeniesienie praw na osobę trzecią może skutkować ponadto karą o wysokości nawet 12 000 złotych. Każdy kierowca powinien posiadać stosowne dokumenty przy sobie na wypadek kontroli policji lub innych służb. Pamiętajmy jednak, że osoba zatrudniona w firmie w formie kierowcy nie jest zobligowana do posiadania licencji. Warto przy okazji wspomnieć o regułach zdania wpisu samochodu z taboru przedsiębiorstwa. W wypadku sprzedaży pojazdu firmowego każdy przedsiębiorca ma obowiązek zgłosić zaistniały fakt do odpowiedniego urzędu. Wypisy przypisane do konkretnej firmy muszą być aktualne i zgodne ze stanem faktycznym wielkości taboru.

Wypis z licencji międzynarodowej – jak go uzyskać?

Licencja wspólnotowa wydawana przez Głównego Inspektora Transportu Drogowego uprawnia do transportu osób lub towarów międzynarodowo. Aby uzyskać wypis z licencji międzynarodowej, musisz uprzednio posiadać zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika. Licencja międzynarodowa rozszerza uprawnienia do świadczenia usług poza granicami Polski. Przedsiębiorca wnioskujący o wydanie licencji wspólnotowej jest zobowiązany określić czas, na jaki chce otrzymać licencje, liczbę wypisów na konkretne pojazdy i ich liczbę.

Cross-docking: co to jest?

Cross-docking to system zarządzania asortymentem w branży logistycznej, polegający na ominięciu fazy magazynowania w łańcuchu dostaw. Proces ten znany jest również pod nazwą przeładunek kompletacyjny. Głównym zamierzeniem tego zabiegu jest usprawnienie dostawy towarów i zwiększenie jej efektywności, przy jednoczesnym minimalizowaniu potrzebnej przestrzeni magazynowej. Cross-docking polega na rozładunku towarów w centrum logistycznym, a następnie przeniesienie ich do pojazdów dostawczych. Na tym etapie może następować także konsolidacja towarów, których cel podróży lub adresat się pokrywa.

Cross-docking opiera się na profesjonalnej koordynacji pomiędzy partnerami w łańcuchu dostaw firmy, w tym dostawcami i przewoźnikami towarowymi.

Jak działa cross-docking i na jakim etapie łańcucha dostaw się sprawdzi?

Wydaje się, że jako element łańcucha dostaw, cross-docking najlepsze zastosowanie wykazuje na etapie sortowania. Ten system zarządzania asortymentem jest jednak kluczowy również na kilku innych etapach. Chociażby podczas przyjęcia towarów do centrum logistycznego/sortowni. Cały proces odbywa się sprawniej niż w przypadku klasycznego magazynu. Kolejnym etapem jest sortowanie i dyspozycja towarów. W centrum logistycznym są one sortowane i przypisywane do odpowiednich transportów w zależności od docelowego klienta. W tym etapie łańcucha dostaw następuje weryfikacja produktów, ale również logistyków i spedytorów. Ważnym jest, żeby odpowiednio dobrać centrum logistyczne, ponieważ będzie ono odpowiedzialne za szereg czynności związanych z Twoimi produktami. Będzie też w pewnym sensie reprezentować Twoją markę. Na etapie dystrybucji towary są transportowane bezpośrednio do punktów sprzedaży detalicznej lub bezpośrednio do klientów. To skraca czas dostawy, poprawia reakcję na zapotrzebowanie rynku i redukuje koszty związane z magazynowaniem towaru.

Jakie są poszczególne etapy cross-docking?

Przyjęcie

Pierwszą fazą dostawy towaru jest zwykle transport ciężarowy z produkcji do magazynu lub centrum logistycznego. W przypadku przeładunku kompletacyjnego ten proces może odbywać się bez udziału wynajętego lub zatrudnionego przewoźnika. Indywidualnie transportujemy sprzedane produkty do centrum logistycznego, w którym operator logistyczny przygotowuje nam miejsce na rozładunek naszych towarów.

Sortowanie

Następnie towar przechodzi przez proces weryfikacji i sortowania. Każdy towar jest oddzielnie weryfikowany pod kątem stanu i wymogów wielkości i ciężaru. Niekiedy pierwszeństwo wydania zamówienia jest podyktowane popytem na konkretne produkty, ale w większości przypadków po prostu adresem klienta.

Dostawa do klienta końcowego

Przewoźnik przejmuje towar, który pomyślnie przeszedł przez weryfikację jakości. Cały proces w centrum logistycznym może trwać kilka godzin i produkt kieruje się już w stronę odbiorcy końcowego.

Magazyn do którego przyjeżdżają pojazdy ciężarowe, aby zdać i zabrać towar.

Rodzaje strategii cross-docking

Cross-docking może być przeddystrybucyjny i postdystrybucyjny.

Cross-docking przeddystrybucyjny polega na wiedzy, do kogo adresujemy dany produkt już przy sprzedaży. W drugim etapie przeładunku, czyli sortowni, produkty są grupowane i umieszczane na odpowiednich paletach. Jest to rozwiązanie stosowane przez sprzedawców bardziej doświadczonych i potrafiących precyzyjnie określić podaż i popyt na swoje produkty w konkretnych sklepach.

W cross-dockingu postdystrybucyjnym decyzje odbywają się dopiero po przybyciu towarów do centrum logistycznego. Towary potrafią spędzić w tym miejscu więcej czasu, ponieważ dopiero na miejscu określa się, gdzie trafią. Jest to spowodowane zmieniającym się często popytem. Firmom zależy na rozdysponowaniu produktów w odpowiedni sposób, przy zachowaniu jak najniższych kosztów transportu. Stąd firmy często praktykują cross-docking postdystrybucyjny, który pozwala na decyzje w późniejszym momencie łańcucha dostaw niż przy cross-dockingu przeddystrybucyjnym.

Cross-docking: wady i zalety

Optymalizacja pracy i kontrola zapasów to tylko niektóre z atutów przeładunku kontemplacyjnego. Pozostałe z nich to:

Przeładunek kompletacyjny, jak zresztą każdy system działający na dużą skalę, posiada oczywiście także pewne wady i nie jest dostosowany dla każdego sprzedawcy i producenta. Tak przedstawiają się wady cross-dockingu:

Dla kogo cross-docking sprawdzi się najlepiej?

Cross-docking najlepiej sprawdzi się w przypadku sprzedaży produktów pierwszej potrzeby. Towary te cieszą się odpowiedniej wielkości popytem ze względu na to, że zapotrzebowanie na nie nigdy nie mija i raczej przejawia stały poziom zainteresowania.

Kolejne produkty idealne do sprzedaży poprzez cross-docking to towary z krótką datą przydatności, wrażliwe na przechowywanie i które wymagają natychmiastowej wysyłki. Niektóre firmy stosują metodę LIFO, czyli Last In, First Out, według której im później towar przyjechał na sortownie, tym szybciej ją opuści. Według tego systemu najpierw pozbywamy się produktów, które zostały wyprodukowane ostatnie.

Transport wewnątrzwspólnotowy – co to jest i na czym on polega?

Wewnątrzwspólnotowy transport jest nieodłączną częścią współpracy międzynarodowej wewnątrz Unii Europejskiej. Polska, jako kraj członkowski UE, z powodzeniem prowadzi import i eksport towarów.

Transport wewnątrzwspólnotowy to system obowiązujący w Unii Europejskiej, skupiający się na odpłatnym przewozie towarów. Twór ten ma za zadanie ułatwić przewozy towarów przez granice państw członkowskich. W tym celu zostały stworzone ujednolicone przepisy prawne, co wpłynęło na rozrost rynku transportowego i powstawanie kolejnych firm spedycyjnych i transportowych.

Czym się różni transport wewnątrzwspólnotowy od transportu międzynarodowego?

Transportem wewnątrzwspólnotowym nazywamy taki przewóz towarów, który odbywa się w krajach Unii Europejskiej. Transport wewnątrzwspólnotowy różni się od transportu międzynarodowego obszarem występowania oraz regulacjami prawnymi. Przewóz towarów międzynarodowy obejmuje większą liczbę krajów i wymaga bardziej złożonej dokumentacji, niż transport wewnątrzwspólnotowy.

Transport międzynarodowy wiąże się z posiadaniem dokumentów, jak listy przewozowe, faktury handlowe, świadectwa pochodzenia i nie tylko.

Transport wewnątrzwspólnotowy jest prostszą wersją transportu międzynarodowego. Za sprawą jednolitego rynku Unii Europejskiej, firmy transportowe nie mają na głowie tylu formalności i unikają odpraw celnych na granicach każdego kraju.

Dodatkowo, w krajach Unii Europejskiej nie obowiązują żadne cła transportowe, ani opłaty importowe na towary pochodzące z krajów członkowskich. System podatkowy uwzględnia w Europie 3 rodzaje transportu:

Drogowy transport wewnątrzwspólnotowy

Transport drogowy to najpopularniejsza część transportu wewnątrz Unii. Wyróżnia się olbrzymią siatką dróg i najlepszymi możliwościami precyzyjnego dojazdu. Budowa infrastruktury drogowej jest relatywnie tania w porównaniu do kosztów transportu lotniczego i kolejowego. Plany Komisji Europejskiej wobec tego typu transportu są ograniczające. Do 2030 roku 30% drogowego transportu towarów odbywającego się na odległościach powyżej 300 km ma być przeniesiona na kolej lub transport wodny, a w przypadku stworzenia odpowiednich kanałów, w dużej mierze rzeczny. Według odważnych założeń Komisji, w 2050 roku ma to być nawet 50%.

Jako mieszkańcy Unii Europejskiej powinniśmy wiedzieć, co sprawia, że wymiana handlowa wewnątrz Unii jest tak płynna i powszechna. Kluczowym momentem w kwestii spełnienia wizji wspólnego rynku było porozumienie w sprawie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). Jest to wolny europejski rynek oraz strefa wspólnego handlu. Europejski Obszar Gospodarczy zrzesza na ten moment 30 europejskich krajów. Ten powstały przed trzydziestoma laty twór ma za zadanie ujednolicać interesy i prawo, a także ułatwiać wymianę towarów i usług wewnątrz Unii.

Ciężarówka jadąca drogą za dnia przez łąki

 

Transport wewnątrzwspólnotowy – stawka VAT

Transport wewnątrzwspólnotowy opiera się na wspólnej polityce podatkowej krajów zrzeszonych w ramach Unii Europejskiej. W przypadku transportów wewnątrz Unii reguły podatkowe są regulowane, w przypadku transportu międzynarodowego podatek VAT jest zerowy. Głównym czynnikiem wpływającym na wysokości kwot podatku od transportu są więc kierunki naszych podróży. Większość transakcji w Polsce jest opodatkowana przez VAT na poziomie 23%.

Stawki Europejskie bywają zaskakująco rozbieżne. Najbardziej korzystny dla zleceniobiorcy jest Luksemburg, który oferuje bowiem stawkę 17% VAT. W tym samym momencie za transport dla firmy węgierskiej zapłacimy aż 27% podatku od usług i towarów.

Jeśli chodzi za to o międzynarodowy transport, czyli wykraczający poza strefę Unii Europejskiej, istnieje możliwość skorzystania ze stawki zerowej. Jest to całkowite zwolnienie z podatku VAT. Jeśli usługobiorca znajduje się poza Unią i nie dotyczą go wspólne unijne przepisy, to stawka podatku wyniesie zero złotych. Takie zwolnienie ma również zastosowanie poza Europą.

Usługa transportu wewnątrzwspólnotowego a miejsce opodatkowania

Interesującą kwestią dotykającą transportu wewnątrzwspólnotowego są podatki od usług i towarów, czyli VAT. W celu ustalenia zasad opodatkowania należy odnieść się do art. 28b ustawy o VAT. Według zapisów w tym artykule, w przypadku świadczenia usług na rzecz innego podatnika Unii, miejscem opodatkowania jest kraj, w którym znajduje się siedziba usługobiorcy. Inaczej ma się jednak sprawa, gdy stałe miejsce działalności podatnika jest poza siedzibą firmy. Gdy usługobiorca nie posiada siedziby działalności, wtedy miejscem świadczenia usługi może być nawet miejsce pobytu tymczasowego usługobiorcy. Jak więc można wywnioskować, stawkę VAT określa kraj, w którym znajduje się lub prowadzi firmę strona korzystająca z usługi. Zatem świadcząc usługę przedsiębiorcy z Niemiec, nawet jeśli transportujemy przesyłkę do Polski, podatek odprowadzamy na niemieckich zasadach.

Korzyści dla przedsiębiorców

Transport wewnątrzwspólnotowy oferuje wiele korzyści dla przedsiębiorców, w tym:

Podsumowanie

Transport wewnątrzwspólnotowy stanowi istotny element działalności wielu przedsiębiorstw operujących na rynku europejskim. To dynamicznie rozwijający się sektor, który będzie nadal ewoluować wraz z postępem technologicznym. Dzięki zharmonizowanym przepisom i korzyściom płynącym z uczestnictwa w jednolitym rynku, firmy mogą efektywnie przewozić towary między krajami UE. Jednakże, konieczne jest ciągłe monitorowanie zmian prawnych oraz dostosowywanie się do wymogów, aby uniknąć potencjalnych problemów i maksymalnie wykorzystać jego możliwości.

Transportem ponadgabarytowym określa się przewóz ładunków, których nacisk na konkretną jezdnię przekracza dopuszczalne wartości określone w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 roku — Prawo o ruchu drogowym. Aby ładunek został uznany za ponadgabarytowy, jego szerokość musi przekraczać 2,5 metra, a długość 16,5 metra. Specjalne zezwolenie obowiązuje każdy pojazd o większych gabarytach niż standardowe auta spotykane na drogach.

Zezwolenia wymagane do prowadzenia transportu ponadgabarytowego

Ustawa Prawo o ruchu drogowym przewiduje pięć rodzajów zezwoleń, które są niezbędne do przewożenia po drogach publicznych ładunków przekraczających dopuszczalne normy.

Kategorie I, II oraz III są wydawane dla ładunków podzielnych, natomiast wszystkie pozostałe przeznaczone są dla towarów niepodzielnych. Ten rodzaj towarów charakteryzuje się tym, że nie ma możliwości podzielenia go na mniejsze ładunki bez poniesienia kosztów niewspółmiernie wysokich do ponoszonego ryzyka.

Zezwolenie kategorii I wydawane jest na okres 12 miesięcy. Dla kategorii II, III, IV zarezerwowane są zezwolenia ważne przez okres 1, 6, 12 oraz 24 miesięcy. V kategoria wydawana jest dla ładunków o wymiarach oraz rzeczywistej masie całkowitej większych od wymienionych w kategoriach I – IV, o naciskach osi przekraczających wielkości dopuszczalne.

Aby ubiegać się o zezwolenie, konieczne jest zgłoszenie się do odpowiedniego organu. Miejsca, w których załatwisz formalności to:

Sprawę można załatwić podczas wizyty w urzędzie, listownie bądź drogą elektroniczną. W przypadku, gdy ubiegasz się o zezwolenie II kategorii, należy zwrócić się do starosty właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce rozpoczęcia przejazdu.

Wnioski o zezwolenie III oraz IV kategorii w formie papierowej należy złożyć do odpowiedniego oddziału Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, natomiast wnioski online wystarczy wysłać do centralnego GGDKiA.

Po przekroczeniu określonych wymiarów pojazdu wymagany jest pilotaż ładunku ponadgabarytowego. Mowa tutaj o wartościach co najmniej:

W powyższym przypadku wymagany jest jeden pojazd pilotujący.
Kolejny pojazd pilotujący jest wymagany po przekroczeniu wymiarów:

Pojazdem pilotującym musi być pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony. Powinien być wyposażony w dwa żółte światła błyskowe, tablicę oznakowania pojazdu pilotującego wraz z napisem PILOT. Dodatkowo w takim pojeździe wymagany jest również system łączności bezprzewodowej oraz urządzenie nagłaśniające. Są one niezbędne do komunikacji z pojazdem transportującym ładunek oraz do wydawania poleceń i sygnałów innym uczestnikom ruchu.

Komunikacja podczas transportu ponadgabarytowego między kierowcą ciężarówki a pojazdem pilotującym

 

Wymiary i waga transportu ponadgabarytowego

Zezwolenia dzielą się na kategorie w zależności od masy, szerokości, długości oraz wysokości pojazdu. Zezwolenia kategorii II na przejazd po drogach publicznych pozwolą Ci na przejazd pojazdem o naciskach osi i rzeczywistej masie całkowitej nie większych od dopuszczalnych. Poza tym musisz zastosować się do wymagań rozmiarowych.

II kategoria zezwala na poruszanie się pojazdem o maksymalnej szerokości nieprzekraczającej 3,2 metra oraz długości nieprzekraczającej:

Zezwolenia kategorii III na przejazd po drogach krajowych pojazdu nienormatywnego będą niezbędne dla pojazdów o:

Najwyższa, IV kategoria, dopuszcza przejazd po drogach publicznych pojazdu nienormatywnego o naciskach osi nie większych od dopuszczalnych, rzeczywistej masie całkowitej nieprzekraczającej 60 ton, szerokości nieprzekraczającej: 3,4 metra dla drogi jednojezdniowej, 4 metrów dla drogi dwujezdniowej klasy A i S. Kolejnym kryterium jest wysokość nieprzekraczająca
4,3 metra oraz długość nieprzekraczająca:

Szczegółowe wartości kwalifikujące środek transportu do odpowiednich kategorii są dostępne na stronach rządowych.

Proces planowania transportu ponadgabarytowego

Planowanie transportu ponadgabarytowego to złożony proces wymagający dokładnego przygotowania i koordynacji wielu czynników. Aby zapewnić bezpieczny i efektywny przewóz ładunków przekraczających standardowe wymiary i masę, konieczne jest przestrzeganie kilku kluczowych etapów:

1. Ocena i klasyfikacja ładunku

Pierwszym krokiem w planowaniu transportu ponadgabarytowego jest dokładna ocena ładunku. Należy określić jego wymiary (długość, szerokość, wysokość) oraz masę. Na podstawie tych danych można sklasyfikować ładunek zgodnie z odpowiednimi przepisami i określić, jakie zezwolenia będą potrzebne.

2. Wybór odpowiedniej trasy

Kolejnym etapem jest wybór trasy, która umożliwi bezpieczny przewóz ładunku. Trasa musi być szczegółowo przeanalizowana pod kątem wymiarów ładunku i stanu infrastruktury drogowej. Należy uwzględnić takie czynniki jak:

3. Uzyskanie wymaganych zezwoleń

Po ustaleniu trasy, konieczne jest uzyskanie odpowiednich zezwoleń na przewóz ładunku. W Polsce zezwoleń udzielają m.in. starostwa powiatowe, urzędy celno-skarbowe, urzędy miast na prawach powiatu oraz Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. W zależności od klasyfikacji ładunku mogą być wymagane zezwolenia różnych kategorii (I-V). Całą sprawę powinno załatwić się przed planowanym przejazdem.

Proces ubiegania się o zezwolenie przebiega następująco:

  1. Złożenie wniosku o zezwolenie do odpowiedniej placówki razem z dowodem wniesienie opłaty;
  2. Sprawdzenie wniosku przez urząd (w przypadku pojawienia się błędów formalnych we wniosku, urząd wezwie do ich poprawy z terminem co najmniej 7 dni; czas rozpatrzenia wniosku trwa 3 dni robocze od dnia złożenia go);
  3. Informacja o decyzji (w przypadku spełnienia warunków decyzja o wydaniu zezwolenia będzie pozytywna, natomiast gdy wymogi nie zostaną spełnione, urząd zwróci opłatę).

4. Organizacja pilotażu

Transport ponadgabarytowy często wymaga obecności pojazdów pilotujących, które zapewniają bezpieczeństwo i płynność ruchu. Liczba i rodzaj pojazdów pilotujących zależą od wymiarów i masy ładunku. Pojazdy te muszą być odpowiednio wyposażone w żółte światła błyskowe, tablice oznakowania oraz systemy łączności.

5. Koordynacja i logistyka

Koordynacja wszystkich elementów transportu to klucz do sukcesu. Należy zapewnić komunikację między wszystkimi zaangażowanymi stronami: kierowcami, pilotami, organami odpowiedzialnymi za infrastrukturę drogową oraz klientem. Ważne jest również zaplanowanie odpowiednich miejsc na postój i ewentualne przestoje techniczne.

6. Przygotowanie techniczne pojazdów

Pojazdy używane do transportu ponadgabarytowego muszą być odpowiednio przygotowane technicznie. Obejmuje to m.in. sprawdzenie stanu technicznego pojazdu, przygotowanie odpowiedniego sprzętu do mocowania ładunku oraz zapewnienie dodatkowego wyposażenia (np. podnośników, platform).

7. Przeprowadzenie transportu

Ostatnim etapem jest rzeczywisty przewóz ładunku. W trakcie transportu konieczne jest ścisłe przestrzeganie wszystkich ustalonych procedur oraz bieżąca komunikacja między kierowcą, pilotami i centralą logistyczną. W przypadku napotkania niespodziewanych przeszkód zespół musi być gotowy do szybkiego reagowania i podejmowania decyzji.

8. Raportowanie i analiza

Po zakończeniu transportu warto przeprowadzić analizę przebiegu operacji. Sporządzenie raportu z transportu pozwala na ocenę efektywności i identyfikację obszarów wymagających poprawy, co jest kluczowe dla przyszłych transportów.

Podsumowanie

Transport ponadgabarytowy stanowi wyzwanie logistyczne, wymagające precyzyjnego planowania, specjalistycznej wiedzy i ścisłej współpracy wielu podmiotów. Aby zapewnić bezpieczny i sprawny przewóz ładunków o nietypowych wymiarach i masie, kluczowe jest przestrzeganie kilku podstawowych kroków.

Transport ponadgabarytowy, mimo swojej złożoności, jest w pełni wykonalny dzięki odpowiedniemu przygotowaniu i współpracy wszystkich uczestników procesu. Klucz do sukcesu w tej dziedzinie to przestrzeganie przepisów, dbałość o bezpieczeństwo oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii.