Jak być dobrze zrozumianym zgodnie z intencją nadawcy komunikatu?

Problemy z komunikacją interpersonalną nie są niczym nowym. O nieporozumienia łatwo szczególnie na płaszczyźnie zawodowej, gdzie do głosu dochodzą niepotrzebne emocje. Znajomość czterech płaszczyzn porozumienia może znacznie ułatwić prawidłową interpretację wypowiedzi rozmówcy oraz uniknąć problemów z komunikacją.

Czym jest teoria czworga uszu Friedmana Schulz von Thuna

Friedman Schulz von Thun, psycholog, który dał się poznać przede wszystkim jako ekspert w dziedzinie komunikacji międzyludzkiej. W 1977 roku ogłosił autorską teorię dotyczącą czterech płaszczyzn wypowiedzi, z których każda niesie inne możliwości interpretacji. Potocznie nazywa się ją teorią czworga uszu Friedmana Schulz von Thuna. W teorii tej wyróżniono:

ucho rzeczowe – Interpretacja prosta, bez podtekstów. Osoba słuchająca przyjmuje za dosłowną wypowiedź rozmówcy, nie doszukuje się w niej ukrytych intencji. Często prosi o doprecyzowanie wypowiedzi, zadając rzeczowe pytania o fakty, dane, liczby itp.
ucho apelu – Na tym poziomie słuchający usiłuje dostosować swoje zachowanie do oczekiwań rozmówcy, usiłując odgadnąć owe oczekiwania na podstawie wypowiedzi, zachowania, gestów, mimiki, itp. Osoby, które „słuchają tym uchem” łatwo ulegają naciskom i manipulacjom.
ucho ujawniania siebie – Płaszczyzna, na której odbiorca (słuchający) stara się ocenić swojego rozmówcę, rozszyfrować jego charakter, usposobienie, mentalność, sposób bycia. Ucho ujawniania siebie może prowadzić do nieprawidłowych wyobrażeń na temat danej osoby, co pociąga za sobą mylne odczytywanie wyrażanych przez nią komunikatów.
ucho relacji – Na tej płaszczyźnie interpretowany jest stosunek rozmówców do siebie. W relacji pracodawca – pracownik kierunek zazwyczaj jest jednostronny, to pracownik usiłuje zgadnąć, czy spełnia pokładane w nim nadzieje, czy pracodawca jest z niego zadowolony, jakie ma oczekiwania, czy ma prawo uważać się za pełnoprawnego członka zespołu, czy też pracodawca widzi w nim braki. Osoby bardzo wrażliwe mogą tu dopatrzyć się niechęci do siebie, nawet jeśli takowa nie występuje.

Czy zawsze reagujemy na komunikat zgodnie z intencją nadawcy?

Jeśli zarówno nadawca, jak i odbiorca komunikatu posługują się płaszczyzną rzeczową, problem z komunikacją i niezrozumień właściwie nie istnieje. Menedżer mówi, że trzeba poprawić projekt, pracownik go poprawia, doprecyzowując wcześniej, które jego fragmenty wymagają korekty.

Jeśli jednak menedżer skorzysta z płaszczyzny rzeczowej lub apelu, wyrażając swoje oczekiwania dość jasno, natomiast pracownik odbierze komunikat na płaszczyźnie relacji bądź ujawniania siebie, może dojść do nieporozumienia. W takim wypadku gdy menedżer powie, że projekt wymaga korekty, pracownik usłyszy: jesteś mało twórczy, zawiodłem się na tobie, rozważam usunięcie cię z zespołu.

W rozmowach zawodowych trzeba umieć odrzucać otoczkę emocji i skupić się tylko na płaszczyźnie rzeczowej. Dzięki temu można uniknąć niepotrzebnych nieporozumień. Ich konsekwencje, w zależności od powagi sytuacji, mogą być różnorakie, począwszy od drobnych niuansów, które łatwo wyjaśnić, skończywszy na – w skrajnych sytuacjach – rozpadzie zespołu. Dlatego tak ważny jest dobór odpowiedniego menedżera, który umie jasno komunikować swoje potrzeby i oczekiwania.

Jak rozpoznać daną płaszczyznę porozumienia?

W rozpoznaniu konkretnej płaszczyzny porozumienia pomocne będą tzw. pytania pomocnicze, które można sobie zadać w myślach.

Płaszczyzna rzeczowa – Kto? Co? Jak? Gdzie? Kiedy?
Płaszczyzna apelu – nazywana jest także płaszczyzną potrzeb. Można ją rozpoznać po odpowiedziach na pytanie: Czego oczekuje ode mnie rozmówca, do czego chce mnie nakłonić? Bądź też: Czego ja oczekuję od rozmówcy, do jakich czynności chcę go skłonić?
Płaszczyzna ujawniania siebie – polega przede wszystkim na ujawnianiu myśli, emocji opinii. Pomocne w jej rozpoznaniu będą pytania: Jak odnosi się do mnie rozmówca? Co myśli na mój temat? Czy okazuje mi szacunek?
Płaszczyzna relacji jest do pewnego stopnia powiązana z płaszczyzną ujawniania siebie. Tym razem ocenie podlegają obustronne relacje, nie tylko stosunek jednej strony do drugiej. Zadajemy sobie pytanie, czy rozmowa przebiega w krępującej atmosferze? Czy obie strony wykazują otwartość i szczerość? Czy rozmówca budzi zaufanie?

Czytaj artykuły o podobnej treści

Sprawdź cykl artykułów o tematyce #zatrudnienie #rekrutacja #rozwójosobisty.

Problemy z komunikacją. Jak być dobrze zrozumianym?

Jak być dobrze zrozumianym zgodnie z intencją nadawcy komunikatu?

Czym jest teoria czworga uszu Friedmana Schulz von Thuna

Czy zawsze reagujemy na komunikat zgodnie z intencją nadawcy?

Jak rozpoznać daną płaszczyznę porozumienia?

Czytaj artykuły o podobnej treści

Tagi